مراحل روزه داری (مقام معظم رهبری حفظه الله)
همه كارهاي مبارك و مفيد، از سختي خالي نيست. بشر بدون تحمل سختي ها به جايي نمي رسد. اين مقدار سختي كه در تحمل روزه گيري وجود دارد، در مقابل آنچه كه از روزه عايد انسان مي شود، چيز كم و سرمايه اندكي است كه انسان مصرف مي كند و سود بسياري را مي برد.
سه مرحله براي روزه ذكر كرده اند؛ هر سه مرحله هم براي كساني كه اهل آن هستند، مفيد است.
يك مرحله، همين مرحله عمومي روزه است؛ يعني پرهيز از خوردن و نوشيدن و ساير محرمات. اگر تنها محتواي روزه ما همين امساك باشد، اين منافع زيادي دارد؛ هم ما را مي آزمايد و هم به ما مي آموزد؛ هم درس هست، هم آزمايش براي زندگي است؛ تمرين و ورزش است؛ يك ورزش بسيار با اهميت تر از ورزش جسماني در اين كار وجود دارد. رواياتي از ائمه عليهم السلام وارد شده است كه به همين مرحله از روزه توجه دارد.
يك روايت از امام صادق عليه السلام است كه مي فرمايد ليستوي
به الغني و الفقير خداي متعال روزه را واجب كرده است تا در اين ساعات و
روزها، فقير و غني با يكديگر برابر شوند.
انساني كه تهيدست و فقير
است، نمي تواند در طول روز هرچه هوس كرد؛ بخرد و بخورد و بياشامد اما آدم
هاي غني، در طول روز، هرچه كه هوس مي كنند و هرچه كه مي خواهند، برايشان
فراهم است.
غني، حال فقير و گرسنگي فقير و تهيدستي او را از به دست
آوردن چيزهايي كه مورد اشتهاي اوست، درك نمي كند اما در روزي كه روزه مي
گيرد، همه يكسانند و با اختيار خودشان، از مشتهيات نفساني محرومند.
مرحله
دوم روزه، پرهيز از گناه است؛ يعني نگاهداري گوش و چشم و زبان و دل، حتي
-طبق بعضي از روايات- نگاهداري بشره انسان، پوست بدن و موي بدن انسان از
گناه.
از اميرالمومنين عليه السلام نقل شده است كه الصيام اجتناب
المحارم كما يمتنع الرجل من الطعام و الشراب همان طوري كه از غذا و از
آشاميدني و از مشتهيات نفساني اجتناب مي كنيد، از گناه هم اجتناب كنيد. اين
يك مرحله بالاتر براي روزه است. اين فرصت ماه رمضان، فرصت مغتنمي است كه
انسان تمرين اجتناب از گناه كند.
مرحله سوم از روزه داري، پرهيز از
هرچيزي است كه ذهن و ضمير انسان را از ياد خدا غافل كند. اين، آن مرحله
بالاي روزه داري است كه در حديث آن طور كه وارد شده است، پيامبر به حضرت
پروردگار عرض مي كند يا رب و ما ميراث الصوم دستاورد روزه چيست؟ ذات اقدس
ربوبي فرمود: روزه سرچشمه هاي حكمت را در دل مي جوشاند. وقتي كه حكمت بر دل
حاكم شد، آن معرفت نوراني و روشن به وجود مي آيد.
معرفت كه به وجود
آمد،همان يقيني به وجود مي آيد كه حضرت ابراهيم از خداي متعال آن را مي
خواست و در دعاهاي اين ماه مرتب درخواست شده است.
وقتي كسي داراي
يقين بود، همه دشواري هاي زندگي بر او آسان مي شود و انسان شكست ناپذير از
حوادث مي گردد. ببينيد چقدر اهميت دارد! اين انساني كه مي خواهد در مدت سال
هاي عمر خود، يك راه تعالي و تكامل را بپيمايد، در مقابل مشكلات و حوادث
زندگي و موانع راه، شكست ناپذير مي شود. يقين، چنين حالتي به انسان مي دهد.
اين ها ناشي از روزه است.
* از بيانات رهبر انقلاب در خطبه هاي نماز جمعه تهران در ۲۶/۰۹/۷۸
چون موج سربه سینه هر صخره میزنم